[Openstandaarden] Canvas vraagt de mening van zijn bezoeker (deel II)

[Mattias Campe]

Mattias Campe schreef:

Een poging om de (opbouwende :) ) kritiek nog te verwerken. Ik stel voor 
om vanaf nu nog enkel flagrante fouten en/of onduidelijkheden eruit te 
halen, want anders denk ik dat we last gaan hebben van dalende 
meeropbrengst ;).

Eerst volgt de verwerking inline, zodat je kan vergelijken met het 
"oude" voorstel, daarna (onderaan) komt het volledig mogelijk nieuw 
voorstel.

> <voorstel>
[...]
 > Wij zijn een organisatie die
> ijvert voor het toegankelijk maken van digitale communicatie, iets dat 
> volgens ons enkel kan bereikt worden met correct gebruik van open 
> standaarden.

Na het herlezen denk ik dat 'enkel' misschien beter vervangen zou worden 
door 'het best', anders klinkt het precies nogal wat betweterig...

Zoals Peter zei, hebben we inderdaad niet helemaal duidelijk aangetoond 
waarom precies open standaarden zo opportuun is. Vandaar dat we het 
misschien kunnen aangevullen met:

"Hierdoor kan men een breed publiek bereiken, doordat er geen 
afhankelijkheid is t.o.v. een specifiek programma en/of specifiek 
besturingssysteem, want iedereen kan zijn eigen compatibele applicatie 
schrijven. Deze openheid was trouwens één van de doelstellingen bij het 
ontstaan van het World Wide Web... en het werd een wereldwijd succes."

[...]
 > Zo is de huidige Canvas website
> ontoegankelijk voor blinden, daar, als zij een tekstbrowser zoals Lynx
> gebruiken, enkel een lege pagina voorgeschoteld krijgen.

Zoals Jan zei moet dat ', daar zij, als ze een ...' worden.

> Het is een moeilijke taak om rekening te houden met de vele browsers
> die mensen kunnen gebruiken. Gelukkig bestaan er richtlijnen voor de
> webmasters, om zo op een gestructureerde manier een website open te
> stellen voor een breder publiek.

De volgorde van eerst 'blinden' en dan pas 'breder' zou ik behouden, 
omdat ik denk dat zo de gedachtengang gevolgd wordt van menig 
webontwikkelaar. Men denkt soms enkel aan blinden, waardoor men soms een 
alternatieve versie ontwikkeld, terwijl voor bv. slechtzienden die 
visuele informatie net weer heel handig kan zijn. Het komt er dus gewoon 
op neer dat ze beseffen dat de standaard voorzien is om met 
verschillende soorten gebruikers rekening houden, maar dan moet je hem 
wel correct gebruiken.

<snip blindsurfer en W3C richtlijnen/>

> De mogelijkheden van open standaarden zijn bij veel web-ontwikkelaars
> echter minder bekend. Maar al te vaak wordt vermoed dat de combinatie
> HTML en CSS niet veel in z'n mars heeft. Dat hoeft daarom niet waar te
> zijn; als mooi voorbeeld kan u een kijkje nemen op
> <http://www.csszengarden.com/>, een project om de mogelijkheden van HTML
> en CSS ten toon te spreiden. Alternatief kan u een kijkje nemen op de
> website van De Lijn -- een site die onlangs vernieuwd werd, en hoewel
> die weliswaar niet volledig de specificatie volgt, toch veel dichter in
> de buurt komt dan de meeste andere sites op het huidige web. Om u maar
> aan te geven dat het gebruik van standaarden geen handicap hoeft zijn om
> een moderne site te maken.

Zoals Peter aanduidde leggen we niet echt uit wat het gebruik van CSS 
precies inhoudt, vandaar volgend voorstel:

"De mogelijkheden van open standaarden zijn bij veel web-ontwikkelaars
echter minder bekend. Maar al te vaak wordt vermoed dat de combinatie
HTML en CSS niet veel in z'n mars heeft, nochtans biedt het het 
belangrijke voordeel dat het mogelijk wordt om inhoud van opmaak te 
scheiden. Zo kan de website niet enkel beter onderhouden worden, maar 
ook beter anticiperen op een nieuw design. Bovendien is het gebruik van 
CSS ook handig voor mensen waarbij visuele informatie van weinig tel is 
(bv. blinden, maar ook mobiele internetgebruikers met een klein scherm 
en beperkte bandbreedte): voor deze mensen is vooral de inhoud van belang.
Mooie voorbeelden kunt U vinden op <http://www.csszengarden.com/>, een 
project om de mogelijkheden van HTML en CSS ten toon te spreiden. 
Dichter bij huis is ook de opbouw van de website van De Lijn (onlangs 
vernieuwd) de moeite waard om te bekijken. Alhoewel deze niet volledig 
de specificatie volgt, komt deze veel dichter in de buurt dan de meeste 
andere sites op het huidige web. Om maar aan te tonen dat het gebruik 
van standaarden geen handicap hoeft te zijn om een moderne site te maken."

<snip />

> Twijfel zeker niet om ons te contacteren mocht U verder nog vragen
> hebben, zo kan een constructieve dialoog ontstaan.

Misschien aangevuld met "We wensen jullie alvast veel succes met de 
nieuwe Canvas site."

[...]

Dus kom ik tot volgend voorstel:

<voorstel>
Geachte,

We merken dat Canvas een dialoog wenst op te zetten met hun virtuele
bezoekers [1]. OpenStandaarden.be wenst van deze gelegenheid gebruik te
maken om ook enkele tips mee te geven. Wij zijn een organisatie die 
ijvert voor het toegankelijk maken van digitale communicatie, iets dat 
volgens ons het beste kan bereikt worden met correct gebruik van open 
standaarden. Hierdoor kan men een breed publiek bereiken, doordat er 
geen afhankelijkheid is t.o.v. een specifiek programma en/of specifiek 
besturingssysteem, want iedereen kan zijn eigen compatibele applicatie 
schrijven. Deze openheid was trouwens één van de doelstellingen bij het 
ontstaan van het World Wide Web... en het werd een wereldwijd succes.

Een fout die veel gemaakt wordt is een site die ontworpen wordt met een
specifieke browser in het achterhoofd, waardoor de kans groter wordt dat
anderen uitgesloten worden. Zo is de huidige Canvas website
ontoegankelijk voor blinden, daar zij, als ze een tekstbrowser zoals 
Lynx gebruiken, enkel een lege pagina voorgeschoteld krijgen.

Het is een moeilijke taak om rekening te houden met de vele browsers
die mensen kunnen gebruiken. Gelukkig bestaan er richtlijnen voor de
webmasters, om zo op een gestructureerde manier een website open te
stellen voor een breder publiek.

In eigen land hebben we het BlindSurfer label [2], een label specifiek
gericht op toegankelijkheid voor blinden. Zo zal in de nabije toekomst
de Vlaamse overheid werk maken van dit kwaliteitslabel voor elk van hun
websites [3].

Toegankelijkheid moet echter breder gezien worden dan toegankelijkheid
voor blinden. Zo zijn er de richtlijnen van het World Wide Web
Consortium, meer bepaald de "Web Content Accessibility Guidelines[4]".
Hun intro begint met de vele situaties waarin de bezoeker zich kan
bevinden bij het bezoeken van een site [5].

De mogelijkheden van open standaarden zijn bij veel web-ontwikkelaars
echter minder bekend. Maar al te vaak wordt vermoed dat de combinatie
HTML en CSS niet veel in z'n mars heeft, nochtans biedt het het 
belangrijke voordeel dat het mogelijk wordt om inhoud van opmaak te 
scheiden. Zo kan de website niet enkel beter onderhouden worden, maar 
ook beter anticiperen op een nieuw design. Bovendien is het gebruik van 
CSS ook handig voor mensen waarbij visuele informatie van weinig tel is 
(bv. blinden, maar ook mobiele internetgebruikers met een klein scherm 
en beperkte bandbreedte): voor deze mensen is vooral de inhoud van belang.
Mooie voorbeelden kunt U vinden op <http://www.csszengarden.com/>, een 
project om de mogelijkheden van HTML en CSS ten toon te spreiden. 
Dichter bij huis is ook de opbouw van de website van De Lijn (onlangs 
vernieuwd) de moeite waard om te bekijken. Alhoewel deze niet volledig 
de specificatie volgt, komt deze veel dichter in de buurt dan de meeste 
andere sites op het huidige web. Om maar aan te tonen dat het gebruik 
van standaarden geen handicap hoeft te zijn om een moderne site te maken.

Naast HTML en CSS, beide webstandaarden, wordt ook vaak gebruik
gemaakt van JavaScript en JScript, beide implementaties van de
webstandaard ECMAScript. Hier willen we waarschuwen voor extensies
t.o.v. ECMAScript, waardoor de bezoeker voor onaangename verrassingen
kan komen te staan. Een validatie van de gebruikte JavaScript kan zoiets
vermijden [6].
Websites die gebruik maken van JavaScript maken de navigatie helaas wel
stukken moeilijker voor gebruikers die geen JavaScript wensen in hun
browser (bv. omwille van veiligheidsredenen) of die geen JavaScript
kunnen gebruiken in hun browser (bv. blinden die een tekstbrowser
gebruiken).
Mocht u toch kiezen om JavaScript te gebruiken, dan doet u er goed aan
om te zorgen dat de informatie toch nog toegankelijk blijft. Net als de
stichting "Accessibility" in Nederland zouden wij er echter niet voor
opteren om te zorgen voor een alternatieve versie [7]. Naast een
JavaScript menu kan bv. een duidelijk zichtbare, toegankelijke
sitemap-structuur zorgen voor een betere toegang.

Het lijkt ons een verstandig advies om de eisen van het BlindSurfer
label en/of de richtlijnen van de "Web Content Accessibility
Guidelines[4]" expliciet op te nemen in de overeenkomst met de
webontwikkelaars. De webontwikkelaars weten dan duidelijk wat van hen
verwacht wordt, zodat klachten van gebruikers van bij het begin vermeden
kunnen worden.

Twijfel zeker niet om ons te contacteren mocht U verder nog vragen
hebben, zo kan een constructieve dialoog ontstaan. We wensen jullie 
alvast veel succes met de nieuwe Canvas site.

Met vriendelijke groet,
Mark Van den Borre,
in naam van OpenStandaarden.be

[1]
http://www.canvas.be/canvas_master/aankondigingen/2004/innovatie_r2004_meningsurfer/index.html
[2] http://www.blindsurfer.be
[3] 
http://nieuws.vlaanderen.be/NASApp/nieuws/NewsModuleServlet?eventName=getNewsDetails&newsID=4188&from=withoutTitle
[4] http://www.w3.org/TR/WAI-WEBCONTENT/
[5] http://www.w3.org/TR/WAI-WEBCONTENT/#Introduction
[6] Heel wat webontwikkelaars zijn tevreden over de JavaScript debugger
horende bij Mozilla en/of het project VenkMan.
[7] Alternatieve versie geen toegankelijke oplossing:
http://www.accessibility.nl/informatie/artikelen/alternatieveversie.html

</voorstel>

Mvg,
Mattias